Γράμμα σε έναν νέο ποιητή και άλλα κείμενα - Βιρτζίνια Γουλφ

Η επιλογή των δέκα χαρακτηριστικών αυτών δοκιμίων της Βιρτζίνια Γουλφ, από τα πολλά που είχε δημοσιεύσει σε εφημερίδες και περιοδικά για να συγκεντρωθούν αργότερα σε συλλογές, έγινε με κριτήριο τη θεματική τους, έτσι ώστε να καλύπτεται ένα ευρύ φάσμα ζητημάτων της συγγραφής που απασχολούσαν τους λογοτέχνες κατά την εποχή του μεσοπολέμου. Τα δοκίμια του παρόντος τόμου καλύπτουν εκτεταμένη χρονική περίοδο, καθώς γράφτηκαν από το 1919 μέχρι το 1940, και παρατίθενται με χρονολογική σειρά. Αναφερόμενη στο έργο πολυάριθμων πεζογράφων, ποιητών και κριτικών, όπως του Σαίξπηρ, του Νταν, του Καρλάυλ, του Γκαλζγουόρδυ, της Όστιν, του Ντίκενς, του Μπέννετ, του Τολστόι, του Φλομπέρ, του Προυστ, του Φόρστερ, του Λόρενς, του Έλιοτ, του Τζόυς, του Χέμινγουεϋ κ.ά., η Γουλφ θίγει επίμαχα θέματα της συγγραφής (έμπνευση, θέμα, τεχνοτροπία, ύφος, χαρακτήρες), συγκρίνει τεχνοτροπίες και αναλύει τον κοινωνικό και ιστορικό περίγυρο (κοινωνικές τάξεις, πολιτική, σημαντικά γεγονότα) που επηρεάζει και διαμορφώνει τη συνείδηση των ανθρώπων που γράφουν, επισκοπώντας και αντιπαραθέτοντας με εξαιρετική διαύγεια σημαντικές περιόδους και ρεύματα της λογοτεχνίας. Ιδιαίτερο είναι και το δοκίμιό της Γράμμα σε έναν νέο ποιητή, που δίνει τον γενικό τίτλο στην παρούσα συλλογή, καθώς απαντά στο αιώνιο ερώτημα για τη δυσκολία του να γράψει κανείς ποίηση σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο αναταραχών, κοινωνικών αλλαγών και τεχνολογικής προόδου.

 H Virginia Woolf γεννήθηκε το 1882 στο Λονδίνο. Ο πατέρας της, Sir Leslie Stephen, ήταν κριτικός λογοτεχνίας, και η μητέρα της Julia Jackson Duckworth, μέλος της οικογένειας του ομώνυμου εκδοτικού οίκου. Ο θάνατος της μητέρας της και της ετεροθαλούς αδελφής της κατά τη διάρκεια της εφηβείας της, τη σημάδεψαν, προκαλώντας της περιοδικές κρίσεις κατάθλιψης. Το 1912 παντρεύτηκε τον Leonard Woolf και ίδρυσε μαζί του το 1917 τις εκδόσεις Hogart, όπου δημοσιεύτηκαν τα έργα των Τ.Σ. Έλιοτ, Ε.Μ. Φόρστερ και Κάθριν Μάνσφιλντ, καθώς και οι πρώτες μεταφράσεις του Φρόιντ. Έζησε ανάμεσα στο Λονδίνο και στο Rodmell του Sussex, παραμένοντας πάντα στο κέντρο της λογοτεχνικής σκηνής. Ανέπτυξε δημιουργική δραστηριότητα στο πλαίσιο της καλλιτεχνικής ομάδας του Bloomsbury, με πολλούς από τους καλλιτέχνες, συγγραφείς και διανοούμενους της εποχής της, και το συγγραφικό της έργο την καθιέρωσε ως κεντρική μορφή του φεμινισμού και του μοντερνισμού. Ο φόβος μιας υποτροπής της ψυχασθένειας την οδήγησε το 1941 στην αυτοκτονία. Η Virginia Woolf υπήρξε λαμπρή μυθιστοριογράφος, κριτικός και δοκιμιογράφος. Τα λογοτεχνικά και κοινωνικά δοκίμιά της αναδεικνύουν ένα διεισδυτικό κριτικό πνεύμα. Στα μυθιστορήματά της περιλαμβάνονται: "Το ταξίδι" (1915), "Μέρα και νύχτα" (1919), "Το δωμάτιο του Ιάκωβου" (1922), "Η κυρία Ντάλογουεη" (1925), "Στο φάρο" (1927), "Ορλάντο" (1928), "Τα κύματα" (1931), "Τα χρόνια" (1937). Ως δοκιμιογράφος και λογοτεχνική κριτικός έφερε στο φως ελάσσονες συγγραφείς των περασμένων αιώνων, αλλά και κλασικούς. Τα κυριότερα έργα λογοτεχνικής κριτικής συγκεντρώθηκαν σε δύο τόμους με τίτλο "Common Reader" (1925-1932). Από τα φεμινιστικά και άλλα δοκίμιά της ξεχωρίζουν τα "A Room of One's Own" (1929), "Three Guineas" (1938), "Between the Acts" (1941), και "The Death of the Moth" (1942). Όλα τα -περισσότερα από 500- δοκίμια της Virginia Woolf συγκεντρώθηκαν στο έργο: "Collected Essays" (α' έκδοση: 1967, σε επιμέλεια Leonard Woolf). Ο μεταφραστής και κριτικός λογοτεχνίας Άρης Μπερλής σημειώνει: "Η Βιρτζίνια Γουλφ βρίσκεται μέσα στη μεγάλη παράδοση της δυτικής λογοτεχνίας και συναριθμείται με τον Προυστ και τον Τζόυς στην τριάδα των μεγάλων καινοτόμων πεζογράφων που άνοιξαν νέους δρόμους στο ευρωπαϊκό μυθιστόρημα τις τρεις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα. Από τους κύριους και πιο μαχητικούς πρωταγωνιστές του "μοντερνισμού" (της σημαντικότερης μεταστροφής που έγινε, μετά το ρομαντισμό, στο ύφος και την ευαισθησία), είχει πλήρη επίγνωση του γεγονότος πως η επανάσταση στο ύφος ήταν αναγκαία συνέπεια μιας αλλαγής στάσης και προοπτικής. Ωστόσο, δεν της διέφευγε πως τελικά "ο ιστορικός της λογοτεχνίας θ' αποφασίσει· αυτός θα πει αν αρχίζουμε τώρα, αν τελειώνουμε, ή αν βρισκόμαστε στο μέσον μιας μεγάλης περιόδου της πεζογραφίας". [...] Η Γουλφ άνοιξε και πορεύτηκε το δρόμο της, αδιάφορη για τα δικαιώματα του θεσμοθετημένου γούστου, παίζοντας τα επικίνδυνα παιχνίδια της, ακολουθώντας με πείσμα και άκρα συνέπεια το όραμά της. Το ιερό πάθος της για τη μορφή και την τεχνική - ένα πάθος που εκδηλώθηκε με συνεχείς (και ολέθριους για την ψυχική της υγεία) πειραματισμούς, από μυθιστόρημα σε μυθιστόρημα - δεν ήταν συγκάλυψη ανεπαρκειών του συγγραφικού της τάλαντου, ούτε εμμονή και ιδεοληπτική επιδίωξη του "καινοφανούς". Το κυνήγι της μορφής ήταν κυνήγι της πραγματικότητας - μιας νέας πραγματικότητας που οι παλαιοί τύποι του μυθιστορήματος δεν μπορούσαν να παραστήσουν και να παραδώσουν. Το μυθιστόρημα για τη Γουλφ δεν είναι κριτική της ζωής, ούτε διασκευή και συμμάζεμα των δεδομένων της, αλλά αναπαραγωγή της πολλαπλότητας της εμπειρίας. Η ζωή είναι πρωτεϊκή και ρευστή, πολυσύνθετη και αλλοιότροπη. Δουλειά του μυθιστοριογράφου είναι να δώσει, να αναπαραγάγει τις μυριάδες παραλλαγές και φωτοσκιάσεις, τις αναρίθμητες αποχρώσεις της εμπειρίας, στη μόνη έγκυρη πραγματικότητά τους: στη συνειδησιακή ροή τους." (απόσπασμα από το δοκίμιο: "Η Βιρτζίνια Γουλφ και το μυθιστόρημα", από το επίμετρο του βιβλίου "Στο φάρο" των εκδόσεων Ύψιλον).

Περισσότερο αίμα - Jo Nesbo

Μια ηλιόλουστη νύχτα καλοκαιριού στον παγωμένο βορρά, ένας άνδρας καταφθάνει σ' ένα λαπωνέζικο χωριό κουβαλώντας μια δερμάτινη τσάντα, ένα πιστόλι κι ένα τσαντάκι γεμάτο χαρτονομίσματα. Το όνομά του είναι Ουλφ. Ή μπορεί και να μην είναι. Είναι πληρωμένος δολοφόνος. Ή μπορεί και να μην είναι. Θα συναντήσει μια πανέμορφη γυναίκα που μπορεί να είναι ή και να μην είναι χήρα, έναν ιεροκήρυκα που μπορεί να πιστεύει ή και να μην πιστεύει στον Θεό, τον τρελό του χωριού που μπορεί να είναι ή και να μην είναι διάνοια, έναν τάρανδο που μπορεί να είναι ή να μην είναι καλός οιωνός.
Ο Ουλφ ισχυρίζεται ότι έχει έρθει στο χωριό για κυνήγι. Όμως ούτε η σεζόν είναι σωστή, ούτε για κυνηγός μοιάζει, ούτε τουφέκι κουβαλάει. Επειδή αυτή τη φορά το θύμα είναι ο ίδιος. Τον κυνηγούν γιατί δεν έκανε σωστά τη δουλειά του στο Όσλο. Γιατί σκεφτόταν παραπάνω απ' ό,τι έπρεπε. Γιατί δεν μπορούσε να τραβήξει τη σκανδάλη.

Η συνέχεια του best seller "Αίμα στο χιόνι" καλεί τον αναγνώστη να λύσει ένα ιδιότυπο σταυρόλεξο: Ποιος είναι ο Ουλφ; Και τι σχέση έχει με τον μεγαλομαφιόζο Ψαρά; Γιατί ένας πληρωμένος δολοφόνος ν' αδυνατεί να σκοτώσει; Και πώς γίνεται το πτώμα ενός ανθρώπου που δολοφονείται στο Όσλο να εμφανίζεται στη Βραζιλία;


 Ο Γιου Νέσμπο γεννήθηκε στις 29 Μαρτίου 1960 στο Όσλο, παιδί εξαμελούς οικογένειας. Στα 17 του χρόνια έπαιξε ποδόσφαιρο σε ομάδα της Α' Εθνικής κατηγορίας, τη Μόλντε, αλλά τραυματίστηκε στο πόδι. Στη συνέχεια σπούδασε οικονομικά και εργάστηκε ως χρηματιστής και ως δημοσιογράφος. Επίσης, υπήρξε μέλος -συνθέτης και τραγουδιστής- του δημοφιλούς ροκ συγκροτήματος "Di Derre". Το 1997 κυκλοφόρησε το πρώτο του αστυνομικό μυθιστόρημα με τίτλο "Flaggermusmannen/The Bat" ("Ο άνθρωπος-νυχτερίδα"), πρώτο της σειράς με πρωταγωνιστή τον ντετέκτιβ Χάρι Χόλε, που τιμήθηκε αμέσως με βραβεία στη Σκανδιναβική χερσόνησο. Ακολούθησαν τα αστυνομικά βιβλία "Kakerlakkene/The Cockroaches" ("Οι κατσαρίδες"), 1998, "Rodstrupe/The Redbreast" ("Ο κοκκινολαίμης"), 2000, "Sorgenfri/Nemesis" ("Νέμεσις"), 2002, "Marekors/The Devil's Star" ("Το αστέρι του διαβόλου"), 2003, "Frelseren/The Redeemer" ("Ο λυτρωτής"), 2005, "Snomannen/The Snowman" ("Ο χιονάνθρωπος"), 2007, "Hodejegerne/The Headhunters" ("Κυνηγοί κεφαλών"), 2008, "Panserhjerte/The Leopard" ("Η λεοπάρδαλη"), 2009, "Gjenferd/Phantom" ("Φάντασμα"), 2011, τρία βιβλία για παιδιά, μεταξύ 2007-2010, με ήρωα τον Δόκτορα Πορδαλό, ένας τόμος με διηγήματα, κ.ά. Διάσημος σήμερα όσο και ο καλτ ντετέκτιβ του, βλέπει τις πωλήσεις των βιβλίων του να ξεπερνούν τα 14 εκ. αντίτυπα διεθνώς, μεταφρασμένα σε περισσότερες από 40 χώρες. Είναι ο πιο επιτυχημένος νορβηγός συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων, ενώ οι πωλήσεις του, διεθνώς, τον κατατάσσουν πιο ψηλά από τον Σουηδό Stieg Larsson (1954-2004), με τον οποίο μερικές φορές τον συγκρίνουν. Οι "Κυνηγοί κεφαλών" μεταφέρθηκαν στον κινηματογράφο από το γνωστό Νορβηγό σκηνοθέτη Morten Tyldum, το 2012, ενώ το βιβλίο της σειράς Χάρι Χόλε, "Ο χιονάνθρωπος", ετοιμάζεται να γίνει ταινία από τον Μάρτιν Σκορσέζε. Έχει τιμηθεί με τα πιο έγκυρα βραβεία, όπως τα The Riverton Prize (1997), The Glass Key (1998), The Norwegian Bookseller's Book of the Year (2000 και 2007), ενώ "Ο κοκκινολαίμης" ψηφίστηκε από τις Λέσχες Ανάγνωσης της χώρας του ως το Καλύτερο Νορβηγικό Αστυνομικό Μυθιστόρημα όλων των εποχών. Επίσης, "Ο κοκκινολαίμης" έφτασε στη μικρή λίστα υποψηφιοτήτων για το βραβείο Duncan Lawrie, στη Μ. Βρετανία (2007) και το "Νέμεσις" για το βραβείο Edgar, στις ΗΠΑ (2010). Ζει μόνιμα στο Όσλο.